Κωστής Τσαρπαλής > piece of my heart > Ο τρίτος δρόμος (ή “για πόσον καιρό θα παίρνω τα φάρμακα γιατρέ;”)

Ο τρίτος δρόμος (ή “για πόσον καιρό θα παίρνω τα φάρμακα γιατρέ;”)

Μία συνηθισμένη ερώτηση που αντιμετωπίζουν οι Καρδιολόγοι όταν πρωτοδιαγιγνώσκεται ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας είναι και το “για πόσον καιρό θα παίρνω τα φάρμακα γιατρέ;”. Η συμβατική απάντηση εδώ και χρόνια είναι το – απογοητευτικό – “εφ’ όρου ζωής”. Και λέω απογοητευτικό γιατί, στο άτομο που μόλις έχει διαγνωστεί με ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας, δίνει την αίσθηση απώλειας ελέγχου της υγείας του.

Με λίγα λόγια, άπαξ και γίνει η διάγνωση της υπέρτασης, της δυσλιπιδαιμίας, του διαβήτη, κ.ά., τότε η ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή παρουσιάζεται ως διαρκής. Μπορεί να αλλάζει η δόση της αγωγής (π.χ. να μειωθεί, αν τα πράγματα πηγαίνουν καλά), αλλά όχι και η ίδια η ένδειξη για την αγωγή.

Αυτή η απογοήτευση, αυτή η απώλεια ελέγχου της υγείας μας που μεταφέρει η παραπάνω απάντηση, είναι γνωστό, είναι ένας από τους κυριότερους λόγους που πολύς κόσμος αδυνατεί να συμβιβαστεί με την νέα διάγνωση και καθυστερεί δραματικά να (ξανα)ασχοληθεί υπεύθυνα και αποτελεσματικά με το πρόβλημα υγείας του. Το πρόβλημα βέβαια δεν φεύγει. Απλά το σπρώχνουμε κάτω από το χαλί και το αφήνουμε να δρα “υποδορίως”.

Out of sight, out of mind. Αν δεν (ξανα)μετρήσω την πίεση, ίσως και να μην έχω υπέρταση. Αν δεν (ξανα)μετρήσω την χοληστερόλη, ίσως και να μην έχω υπερχοληστερολαιμία. Αν δεν (ξανα)μετρήσω το σάκχαρο, ίσως και να μην έχω διαβήτη. Τουλάχιστον προς το παρόν, καλά αισθάνομαι…

Και έτσι πορεύεται κανείς με βάρκα όχι την ελπίδα αλλά απλά την τύχη. Και έτσι, δυστυχώς, καταγράφουν οι στατιστικές ανθρώπους με πρώτη συμπτωματική εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, συνήθως αποτέλεσμα ενός οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Συχνά στην πρώιμη μέση ηλικία, με ανοιχτές χίλιες δυο υποχρεώσεις, με εξαρτώμενα από αυτούς παιδιά, συντρόφους, παππούδες/γιαγιάδες, αλλά και με χίλια δυο όνειρα για το μέλλον, “όταν σε δυο-τρία χρόνια θα περάσει κι αυτή η δύσκολη περίοδος και όλα θα πάνε καλύτερα, θα δεις… Και τότε θα βρω χρόνο να ασχοληθώ και με την υγεία μου…”

Δεν υπάρχει κάτι πιο τραγικό στην ιατρική από αυτές τις ιστορίες (δεδομένης και της συχνότητάς τους), από αυτά τα οικογενειακά – κυριολεκτικά – δράματα. Και είναι δυστυχώς πολλές και καθημερινές για να μας αφήσουν αδιάφορους.

Όλα αυτά όμως, πλέον, γνωρίζουμε καλά στην εποχή της evidence based Medicine (Ιατρική στηριζόμενη σε ενδείξεις) ότι δεν ισχύουν πλέον. “This, last year!” που έλεγε κάποτε και η διαφήμιση. Πράγματι, πλέον, έχουμε κατανοήσει καλά ότι αυτό που ονομάζουμε καρδιαγγειακός κίνδυνος (cardiovascular risk) δεν είναι κάτι στατικό για κάθε άτομο, αλλά αντίθετα είναι κάτι πολύ δυναμικό στην διάρκεια του χρόνου. Και όπως ξέρουμε ότι ο κίνδυνος αυξάνεται όταν, π.χ., κάποιος τρώει ανθυγιεινά, παίρνει βάρος, και στην πορεία αυξάνεται η πίεση, η χοληστερόλη, ή εμφανίζεται διαβήτης, αντίστοιχα ξέρουμε ότι αυτός ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης. Μπορεί κανείς να πάει και αντίθετα! Και ξέρουμε, πλέον, περισσότερο από ποτέ πριν, ότι αυτή η αντίθετη πορεία, είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της κάτω από τον δικό μας προσωπικό έλεγχο και πολύ λιγότερο εξαρτάται από την όποια φαρμακευτική αγωγή (η οποία φυσικά μπορεί να έχει επικουρική συμβολή).

Τι πιο απελευθερωτικό ως ιδέα! Εκεί που χάνεις το έδαφος κάτω από τα πόδια σου (π.χ. νέα και “αιφνίδια” διάγνωση διαβήτη σε σχετικά νέο άνθρωπο με εντελώς εκτός ελέγχου μετρήσεις, βλ. παρακάτω), εκεί συγχρόνως να μαθαίνεις ότι μπορείς να κάνεις εσύ ο ίδιος τόσα πολλά για να βελτιώσεις την κατάσταση άρδην. Και έτσι, κάνοντας τις κατάλληλες επιλογές, να μπορείς να απολαύσεις δραματικά οφέλη, τόσο σε σχέση με την ποσότητα όσο και με την ποιότητα ζωής σου.

Και τι πιο όμορφο να λαμβάνεις νέα από ανθρώπους που έχουν ξεκινήσει αυτήν την αντίθετη πορεία και σου στέλνουν την πρώτη ενημέρωση. Και φυσικά, εκτός από τα καταπληκτικά οφέλη στην υγεία και ευεξία, έρχεται μαζί και αυτή η ηθική ανταμοιβή που σου προσφέρει τόσο απλόχερα η λεγόμενη lifestyle medicine, και δρα ως κινητήριος δύναμη για να συνεχίζει κανείς – ασθενής και ιατρός – πάνω στον δρόμο αυτό. Έναν δρόμο που μπορεί στην αρχή να μοιάζει πιο στενός, δύσβατος, ανηφορικός, και με δυσδιάκριτη κατάληξη, τόσο για τον ιατρό όσο και για τον ασθενή, σε σχέση με τον εναλλακτικό της (υπέρμετρης) εξάρτησης από τα φάρμακα, αλλά που στην πορεία το μόνο που σε κάνει να αναρωτιέσαι είναι το προφανές: “Γιατί δεν το έκανα νωρίτερα;” και “Γιατί δεν μιλά κανείς για τον δρόμο αυτόν;”

Κι όμως, πλέον, πολλοί επαγγελματίες υγείας μιλούν για τον δρόμο αυτόν. Γιατί πράγματι το πέρασμα στην μέση ηλικία δεν είναι ανάγκη να χαρακτηρίζεται από το δίλημμα “φάρμακα ή το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί”. Γιατί (συνήθως) υπάρχει και τρίτος δρόμος. Και μπορεί ο ασθενής που μαθαίνει γι’ αυτόν να είναι ελεύθερος να μην τον διαλέξει, αλλά ο ιατρός που τον ξέρει δεν είναι ελεύθερος (δεοντολογικά) να μην τον δείξει. Έτσι απλά.

Το παρακάτω είναι απόσπασμα από μήνυμα που έλαβα από φίλο και ασθενή του ιατρείου που διάλεξε αυτόν τον τρίτο δρόμο. Ευκαιρία και από εδώ μέσα να του πω άλλη μία φορά “Εύγε!”.
Για την απόφαση που έλαβε, την προσπάθεια που κατέβαλε, και τα αποτελέσματα που απολαμβάνει.

“Αγαπητέ μου Κωστή καλησπέρα,

Χωρίς να πάω στο Θιβέτ τελικά αλλά ακολουθώντας πιστά τις συμβουλές σου (και τρώγοντας πού και πού το κέικ σοκολάτα – μπανάνα της Αναστασίας), έχω τα εξής αποτελέσματα:

Απώλεια 11 κιλών σε 6 εβδομάδες, χωρίς να πεινάσω πολύ. Μετά από 45 μέρες λήψης Glucophage 850mg 1×2 μου την έδωσε και το έκοψα από μόνος μου πριν από 7 ημέρες ακριβώς. Τα αποτελέσματα είναι στο συνημμένο εξελάκι, τιμές όχι προδιαβήτη αλλά φυσιολογικότατες. Πέρα από αυτά, αισθάνομαι καλύτερα και γενικά, έχω ευεξία, ενέργεια και καλή διάθεση…
…Συνεχίζω -εννοείται! – τη διατροφή…

Να σ’ευχαριστήσω λοιπόν και πάλι για το “άνοιγμα των ματιών” που μου έκανες σε σχέση με τη διατροφή… Όσο και να σ’ευχαριστήσω θα είναι λίγο!

Να είσαι πάντα καλά,

Υ.Γ. Φιλιά στα κορίτσια σου!”

Σημ. 1: Στο συνημμένο αρχείο καταγράφονται, μεταξύ άλλων, οι τιμές της γλυκόζης και το βάρος, όπου παρατηρεί κανείς το πώς οι τιμές γλυκόζης νηστείας ξεκινώντας από >300mg/dl έπεσαν σε <100mg/dl (με παρόμοιες εντυπωσιακές αλλαγές και στις μεταγευματικές μετρήσεις), ενώ παράλληλα το βαρός σταδιακά υποχώρησε κατά 11kg!
Σημ. 2: Η διατροφή που ακολουθήθηκε είναι μία κατά βάση υγιεινή φυτοφαγική διατροφή, αυτό που συχνά συναντά κανείς διεθνώς ως whole food plant-based diet (with low/no added oils).
Σημ. 3: Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, προφανώς δεν λέω, ούτε υπονοώ, ότι ασθενείς με παρόμοια προβλήματα υγείας δεν πρέπει να παρακολουθούνται ιατρικά (το αντίθετο, ο συγκεκριμένος ασθενής παρακολουθείται εκτός από καρδιολόγο και από διαβητολόγο) ή να διακόπτουν την φαρμακευτική αγωγή κατά το δοκούν (όπως, κακώς κατά την γνώμη μου, έκανε ο παραπάνω ασθενής). Η ουσία της συγκεκριμένης ανάρτησης είναι άλλη και ελπίζω σαφής.

[Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στην σελίδα του ιατρείου στο facebook στις 29 Ιανουαρίου 2017]

© Kostis Tsarpalis, January 2017

Αφήστε μια απάντηση

Call Now Button
Send this to a friend