Στεφανιαία Νόσος

στεφανιαία νόσος
στεφανιαία νόσος

Στεφανιαία νόσος | Λίγα λόγια

Η στεφανιαία νόσος αποτελεί την συχνότερη αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στον δυτικό πληθυσμό αλλά πλέον και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Είναι η κατ’ εξοχήν disease of affluence, νόσος δηλ. που σχετίζεται με την αλλαγή στον τρόπο ζωής που παρατηρείται σε πληθυσμούς και χώρες καθώς αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα προς κατανάλωση (αλλά φυσικά και καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής και δεν πεθαίνει κανείς πρόωρα από λοιμώδεις και άλλες preventable νοσους). Ως τέτοια, η στεφανιαία νόσος έχει άμεση αιτιολογική σχέση με επιλογές στον τρόπο ζωής όπως το κάπνισμα, την διατροφή, την άσκηση, το σωματικό βάρος, το stress, κ.λπ.

Τα γονίδια παίζουν επίσης ρόλο στην παθογένεση της νόσου, αν και μικρότερο από όσο νομίζει κανείς. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ειδικά σε μονογονιδιακές νόσους οι οποίες προκαλούν υπερβολική αύξηση στην έκθεση του ατόμου σε κάποιον παράγοντα κινδύνου, εκεί πράγματι τα γονίδια είναι δυσανάλογα υπεύθυνα για ιδιαίτερα πρώιμη εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Το υπόδειγμα τέτοιων νόσων είναι η οικογενής υπερχοληστερολαιμία, μία πάθηση στον μεταβολισμό της LDL χοληστερόλης, και η οποία οδηγεί σε πολύ αυξημένα επίπεδα LDL και ολικής χοληστερόλης. Τα επίπεδα αυτά μπορεί να είναι τυπικά από 300 έως 500mg/dl σε ετερόζυγη μορφή της νόσου (μία μόνο μετάλλαξη στα δύο αντίγραφα των υπεύθυνων γονιδίων) και πολύ μεγαλύτερα (>1000mg/dl  συχνά) σε ομόζυγη μορφή. Αντίστοιχα παρατηρείται και πρώιμη εμφάνιση αθηροσκληρυντικής στεφανιαίας νόσου, με εμφάνιση της νόσου συχνά από τα 40 έτη ηλικίας στην ετερόζυγη μορφή, και ακόμη και πρίν τα 20 έτη στην ομόζυγη μορφή.

Στην πλειονότητα όμως του πληθυσμού η στεφανιαία νόσος οφείλεται σε μία σταδιακή και διαρκή έκθεση μας σε συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου (δείτε εδώ μία συζήτηση για τους παράγοντες κινδύνου στην Ιατρική). Ο έλεγχος αυτών των παραγόντων κινδύνου τόσο με αλλαγές στον τρόπο ζωής όσο και με φαρμακευτικά μέσα όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο αποτελεσματικής αντιμετώπισης της στεφανιαίας νόσου. Επεμβατικές θεραπείες όπως αγγειοπλαστική, stents, και χειρουργεία by-pass, είναι χρήσιμες υπό συνθήκες και συνήθως σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.

Kostis Tsarpalis

Αφήστε μια απάντηση