Τον τελευταίο καιρό χαίρομαι ιδιαιτέρως, γιατί βλέπω όλο και πιο πολλούς ασθενείς/επισκέπτες του ιατρείου να βρίσκουν σαν αφορμή την ενημέρωση και την κινητοποίηση που έλαβαν από την συνάντησή μας, και να προχωρούν σε αλλαγές που πραγματικά(!) προάγουν την υγεία. Οι περιπτώσεις αυτές έχουν αρχίσει να πληθαίνουν τόσο, που αισθάνομαι ότι καλό θα ήταν να αρχίσω κάπως να τις καταγράφω, ώστε και άλλοι άνθρωποι να αρχίσουν να διερευνούν την ιδέα υιοθέτησης τέτοιων αλλαγών πιο ενεργά.

Πράγματι, η υγεία μας είναι σε πολύ μεγάλο βαθμο κάτω από τον δικό μας έλεγχο και είναι υποχρέωση κάθε ιατρού να ενημερώνει σχετικά κάθε ασθενή. Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα λόγια του ιατρού μπορούν να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά (με σχετικούς όρους, δηλ. σε σχέση με εναλλακτικές πηγές ενημέρωσης των ασθενών) όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα ενεργειών όπως η διακοπή του καπνίσματος, η βελτίωση της διατροφής, η απώλεια βάρους, η αποτελεσματική ενασχόληση με την άσκηση, ο καλύτερος έλεγχος των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, διαβήτης, κ.ά.).

Η εμπεριστατωμένη και με άνεση χρόνου ενημέρωση, η ενθουσιώδης κινητοποίηση, η με κάθε τρόπο διευκόλυνση, και η αξιόπιστη και λεπτομερής παρακολούθηση θα έπρεπε να είναι η βασική δουλειά των ιατρών που παρέχουν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Και βέβαια, αυτό αφορά τόσο τους υγιείς (πρωτογενής πρόληψη) όσο και τους ήδη έχοντες νόσο (δευτερογενής πρόληψη και αντιμετώπιση), δηλ. αφορά κάθε στάδιο στη ζωή και στην υγεία όλων μας. Αυτό είναι το πραγματικό health care σε αντίθεση με το disease care που τόσο συχνά συναντά κανείς στην επαφή του με τα συστήματα υγείας (ειδικά τα ανεπτυγμένα).

Ο ιατρός υπό αυτήν την έννοια γίνεται πρώτα σύμβουλος του ασθενούς, consultant (όπως άλλωστε υπάρχει και ο σχετικός όρος στα Αγγλικά). Μόνο αφού έχουν προηγηθεί τα παραπάνω στάδια (κατά την γνώμη μου πάντα) δικαιούται ο ιατρός να προχωρήσει στην συζήτηση περί φαρμάκων ή/και επεμβάσεων (όπου, και αν υπάρχουν), να γίνει δηλαδή συνταγογράφος (δεν το απαξιώνω, κάθε άλλο, απλά θέλω να δώσω έμφαση στην αλλαγή του ρόλου κάθε φορά) ή επεμβατικός/χειρουργός.

Η συντηρητική αντιμετώπιση είναι μία πολύ ενεργός διαδικασία που απαιτεί χρόνο, προετοιμασία, κατάρτιση, και επαγγελματισμό, και όχι δυο κουβέντες κι αυτές πεταμένες στον αέρα. Μπορείτε να ρωτήσετε σχετικά τον ασθενή που ξαναείδα πρόσφατα και έχει διακόψει το κάπνισμα εδώ και 5 μήνες, αυτόν που έχασε 10 κιλά βάρους σε 2 μήνες και διέκοψε ένα φάρμακο (και άλλους που έχουν μειώσει τις δόσεις), εκείνον που μείωσε την χοληστερόλη του κατά 30% αλλάζοντας την διατροφή του, κ.ο.κ. Αλλά μπορείτε να ρωτήσετε και αυτούς με τις μικρότερες αλλαγές, αφού και αυτές συχνά συσχετίζονται με δυσανάλογα μεγάλα οφέλη. Υπάρχει λόγος, λοιπόν, που στο ιατρείο δεν υπάρχει μικρότερο ραντεβού από την μία ώρα (εκτός από την συνταγογράφηση που και πάλι τοποθετείται σε διάρκεια μισής ώρας), κι αυτός δεν είναι ότι είμαι απλά slow. 🙂

Σε περίπτωση που τέτοιου είδους αναφορές βοηθούν κάποιους να σκεφτούν, διερευνήσουν, κινητοποιηθούν ώστε να κάνουν εκείνο το μικρό βηματάκι που ίσως χρειάζονται ώστε να θέσουν κάποιες αλλαγές σε κίνηση, σκέφτομαι να αρχίσω πιο ενεργά να μοιράζομαι κάποιες τέτοιες ιστορίες από το ιατρείο.

Ξεκινώ σήμερα, συμβολικά, με τις εξετάσεις που βλέπετε παρακάτω στην φωτογραφία. Ως καρδιολόγος με εξειδίκευση στην πρόληψη και τα λιπίδια βλέπω πολλές εξετάσεις αίματος και λιπιδίων. Είναι όμορφο, λοιπόν, να βλέπεις ότι ο άνθρωπος που έχει τις “καλύτερες” εξετάσεις (εννοώ ως δείκτη καρδιαγγειακού κινδύνου) από όσες έχεις δει φέτος, είναι ο άνθρωπος που φτιάχνει το καθημερινό φαγητό το δικό σου και των παιδιών σου, ο άνθρωπός σου. Σου δίνει μία αίσθηση ακόμη μεγαλύτερης ασφάλειας και σιγουριάς σχετικά με τις επιλογές που έχεις κάνει (ή καλύτερα που μαζί έχουμε κάνει) και με τις επιλογές που προτείνεις στους υπόλοιπους ασθενείς σου. Και βέβαια, σε κάνει να νιώθεις τυχερός όχι μόνο για τις επαγγελματικές σου επιλογές αλλά και για τις προσωπικές σου. Και last but by no means least, σε κάνει να νιώθεις την ανάγκη να του πεις και ένα μεγάλο “Μπράβο” και ένα μεγαλύτερο “Ευχαριστώ”.

Μπράβο και σε ευχαριστώ!

Σημ. 1. Η LDL (“κακή” χοληστερόλη) υπολογίζεται από τις εξετάσεις της εικόνας στα 53mg/dl, δηλ. χαμηλότερα τόσο από την HDL όσο και από τα τριγλυκερίδια. Φαντάσου να μην έκανε και τις “ατασθαλίες” που κάνει και να μην είχε πιει κι εκείνο το πρωινό κακάο καμμιά ώρα πριν την αιμοληψία…

Σημ. 2: Η διατροφή που έχει οδηγήσει σε αυτά τα αποτελέσματα είναι μία υγιεινή (με κάποιες συστηματικές ανθυγιεινές εξαιρέσεις, αλλά πραγματικά εξαιρέσεις και όχι κανόνες) φυτοφαγική διατροφή (με αραιή αλλά συστηματική χρήση συμπληρώματος βιταμίνης b12). Δυστυχώς, ξέρω ότι υπάρχουν ιατροί οι οποίοι αν έβλεπαν τις εξετάσεις αυτές θα ανησυχούσαν τον ασθενή και την οικογένειά του ότι εχει πολύ χαμηλή χοληστερόλη (άλλωστε είναι εκτός των φυσιολογικών ορίων που δίνει και το εργαστήριο), πιθανώς ως ένδειξη υποθρεψίας(!), και θα συνέστηναν την αύξηση των ζωικών τροφών. Θα είχαν λάθος.

© Kostis Tsarpalis, July 2016