Κωστής Τσαρπαλής > Ιατρική > Υγεία με μία ματιά: Ελλάδα 2016

Υγεία με μία ματιά: Ελλάδα 2016

Στα τέλη Νοεμβρίου δημοσιεύτηκε η τέταρτη έκθεση του ΟΟΣΑ για την κατάσταση της υγείας στην Ευρώπη. Για όσους τους αρέσουν οι αριθμοί και με αφορμή το ενδιαφέρον που επανεμφανίστηκε τις τελευταίες ημέρες για τον αριθμό αυτοκτονιών στην Ελλάδα κατά την περίοδο της κρίσης, ορίστε ένας κατάλογος που είχε χρειαστεί να ετοιμάσω λίγους μήνες πριν, με τα σημαντικότερα στοιχεία για την υγεία στην Ελλάδα από την πιο πρόσφατη αυτή έκθεση του ΟΟΣΑ (Health at a glance: Europe 2016, βλ. http://www.oecd.org/…/health-at-a-glance-europe-23056088.htm).
Όπου δεν αναφέρονται αριθμοί σημαίνει ότι τα στοιχεία που δίνονται είναι ποιοτικά/συγκριτικά.

Σε σχέση με την χώρα μας, λοιπόν, ενδιαφέρον έχουν κατά την γνώμη μου τα εξής:

1. Το προσδόκιμο ζωής είναι μεγαλύτερο από τον μέσο όρο, κατά μισό χρόνο, στα 81,5 έτη.
2. Σε πολλές μετρήσεις δεν υπάρχουν στοιχεία για την Ελλάδα. Είναι σημαντικό να αρχίσουμε να μετράμε ό,τι μετριέται, σίγουρα ό,τι μετράνε και οι άλλες χώρες. Όσο κόστος κι αν αυτό έχει (δεν είναι δα και τόσο δυσβάστακτο). Μόνο τότε θα μπορεί κανείς να ξέρει πού βρίσκεται, να ιεραρχεί ανάγκες, και να αξιολογεί δράσεις. Αλλιώτικα, όλα γίνονται στα τυφλά.
3. Δίνουμε το μικρότερο ποσό ως ποσοστό του ΑΕΠ μας σε αναπηρικά επιδόματα και πληρωμένες αναρρωτικές άδειες, λιγότερο από 1%, όταν ο μέσος όρος είναι στο 2%.

Συνολική θνησιμότητα
5. Τα καρδιαγγειακά και οι καρκίνοι αποτελούν την αιτία περίπου των 2/3 όλων των θανάτων. Σε σχέση με τον μέσο όρο έχουμε μικρότερη θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο και καρκίνο αλλά μεγαλύτερη από εγκεφαλικά.

Καρκίνος και κάπνισμα
6. Έχουμε την μικρότερη επίπτωση καρκίνων συνολικά και καρκίνου του μαστού και του προστάτη συγκεκριμένα σε όλη την Ευρώπη. Προφανώς σε κάποιον βαθμό αυτό δείχνει και την έλλειψη οργανωμένων προγράμματων πληθυσμιακού screening, τα οποία πάσχουν από τον γνωστό κίνδυνο της υπερδιάγνωσης (overdiagnosis).
7. Έχουμε το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ενηλίκων καπνιστών (μετά την Βουλγαρία), >25% στο σύνολο, μειωμένο όμως σε σχέση με το >1/3 του πληθυσμού περίπου που ήταν καπνιστές το 2000. Παρατηρείται πολύ μεγάλη διαφορά ανάλογα με το φύλο (34% στους άνδρες, 21% στις γυναίκες). Μάλιστα είμαστε από τις λίγες ακόμη χώρες όπου το ποσοστό των καπνιστών είναι μεγαλύτερο στον πληθυσμό με υψηλή εκπαίδευση από ό,τι σε αυτόν με χαμηλή. Η αιτιολογική και πολύ ισχυρή συσχέτιση με το κάπνισμα είναι γνωστή. Δεν κάνει εντύπωση λοιπόν που η θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο. Το ίδιο και η θνησιμότητα από αναπνευστικές νόσους.

Διαβήτης
8. Έχουμε το 3ο υψηλότερο ποσοστό (αυτοαναφερόμενου) διαβήτη (9,2%) και το υψηλότερο στον πληθυσμό με χαμηλή εκπαίδευση (15,8%).

Παχυσαρκία
9.Το ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, με περίπου 40% των παιδιών 10-12 ετών να είναι μετρημένα ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το αυτοαναφερόμενο βάρος (σε αντίθεση με το μετρημένο), όπου είμαστε πίσω μόνο από την Μάλτα στα παιδιά 15 ετών, με περίπου 25% του συνόλου να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, μία αύξηση περίπου 50% από το 2001. Παρ’ όλα αυτά είμαστε κοντά στον μέσο όρο στο ποσοστό (αυτοαναφερόμενης) παχυσαρκίας ενηλίκων (δεν περιλαμβάνει τους υπέρβαρους εδώ) και από τις ελάχιστες χώρες που παρουσιάζουν μία (μικρή έστω) μείωση το 2014 σε σχέση με το 2008.

Διατροφή
10. Έχουμε από τα μικρότερα ποσοστά καθημερινής κατανάλωσης φρούτων στην Ευρώπη στα παιδιά 15 ετών (περίπου 25% του συνόλου). Στους ενήλικες, το ποσοστό που καταναλώνει τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων ή/και λαχανικών ημερησίως είναι κοντά στο 8%.

Άσκηση
11. Παράλληλα είμαστε αρκετά χαμηλά στο ποσοστό παιδιών που ασκούνται καθημερινά στην ηλικία των 11, ποσοστό που μειώνεται περαιτέρω (και πλησιάζει το 10%) στην ηλικία των 15 ετών.

Αυτοκτονίες
12. Οι αυτοκτονίες είναι οι λιγότερες μετά την Κύπρο, αυξημένες παρ’ όλα αυτά κατά περίπου 60% την περίοδο μεταξύ 2007-2013.

Παιδικές, σεξουαλικά μεταδιδόμενες, και άλλες λοιμώξεις
13. Οι επίσημες αναφορές ιλαράς και κοκκύτη το 2015 και 2014 αντίστοιχα ήταν 0 με τον μέσο όρο ανά χώρα στα 8 και 9 περιστατικά αντίστοιχα. Τα περιστατικά ηπατίτιδας β ήταν 0,2/100.000 πληθυσμού, με μόνο την Γαλλία να έχει λιγότερα περιστατικά (μέσος όρος 4,3/100.000). Αντίστοιχα βρισκόμαστε πολύ χαμηλά στα κρούσματα φυματίωσης και σεξουαλικά μεταδιδόμενων νόσων εκτός από τα κρούσματα HIV (όπου βρισκόμαστε λίγο πάνω από τον μέσο όρο).

Εμβόλια
14. Είμαστε πολύ ψηλά σε όλους του πίνακες εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών 1 έτους.

Αλκοόλ
15. Η κατανάλωση αλκοόλ είναι από τις μικρότερες στην Ευρώπη (αν και οι διαφορές σε αυτήν την παράμετρο μεταξύ των χωρών είναι γενικά μικρές).

Ναρκωτικές ουσίες
16. Στις ηλικίες 15-34 έχουμε την μικρότερη χρήση κάνναβης, κοκαΐνης, και αμφεταμινών, και είμαστε πολύ χαμηλά στην χρήση έκστασης.

Κόστος υγείας
17. Έχουμε την μεγαλύτερη ετήσια μείωση στο κατά κεφαλήν κόστος υγείας (-6,6%) κατά την διάρκεια της κρίσης, υπερτριπλάσια μείωση από την δεύτερη Πορτογαλία (με ετήσια μείωση 2%).

18. Είμαστε τρίτοι στο πόσο ξοδεύουμε κατά κεφαλήν για φάρμακα, με σχεδόν 500 ευρώ ανά έτος ανά άτομο. Ας το συγκρίνουμε με τα 200 ευρώ της Δανίας. Και μπορεί αυτό το ποσό να μειώνεται σημαντικά κατά 8,5% ετησίως από το 2009 μέχρι το 2014, πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το ίδιο ποσό αυξανόταν με το ιλιγγιώδες 12,3% ετησίως από το 2005 έως το 2009.

19. Είμαστε πρώτοι σε χρήση αντιβιοτικών στον πληθυσμό.

20. Παραμένουμε κάτω από τον μέσο όρο σε χρήση γενοσήμων (19% της συνολικής αξίας).

Screening
22. Καρκίνος του τραχήλου: Περίπου 70% των γυναικών παρακολουθούνται, ποσοστό σημαντικά αυξημένο από το 2004. Η θνησιμότητα των γυναικών παραμένει χαμηλή σε σχέση με άλλες χώρες.
Καρκίνος του μαστού: Παρά την σχετικά χαμηλή χρήση μαστογραφίας, η θνησιμότητα είναι μικρότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ακόμη πιο εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία για την θνησιμότητα του καρκίνου του εντέρου, όπου βρισκόμαστε στην δεύτερη χαμηλότερη θέση πίσω από την Κύπρο μόνο.

Αριθμός επαγγελματιών υγείας
23. Παραμένουμε η Χώρα με τους περισσότερους ιατρούς ανά κάτοικο, σχεδόν διπλάσιους από τον μέσο όρο, ένας αριθμός στάσιμος στα χρόνια της κρίσης. Την ίδια στιγμή έχουμε τον μικρότερο αριθμό νοσηλευτριών. Και ενώ μαθαίνουμε ότι ανήκουμε στις χώρες με τους περισσότερους μαγνητικούς και αξονικούς τομογράφους ανά πληθυσμό, και αντίστοιχα ότι διενεργούμε από τις περισσότερες μαγνητικές και αξονικές τομογραφίες, παρ’ όλα αυτά είμαστε στην τρίτη θέση μη καλυπτομένων ιατρικών και οδοντιατρικών αναγκών του πληθυσμού για λόγους οικονομικούς, γεωγραφικούς, ή λόγω μεγάλης αναμονής.

Αυτά είναι τα στοιχεία.

[Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στην σελίδα του ιατρείου στο facebook, στις 18 Μαΐου 2017.]

© Kostis Tsarpalis, May 2017

Αφήστε μια απάντηση

Call Now Button
Send this to a friend